Archive for category: Жаңалықтар

Ахыска түріктері түркі халықтарының құрамындағы тағдыры күрделі, тарихи тағдыры ауыр ұлттардың бірі. Бұл халықтың орналасуы қазақ жерінен алыста, тілдік байланыстары алшақ болғанымен, тағдыр ол халықты тоталитарлық қоғамның зұлмат жылдарында қазақтармен бір шаңырақ астында табыстырды. Содан да Жамбыл жерін мекен еткен ахысхалықтардың кешегі тарихы мен бүгінгі тағдыры жамбылдықтарды да бей-жай қалдырмайды.

«Ахыска» түріктері – Сталин режимімен 1944 жылы қарашада Орта Азия мен Қазақстан аумағына қоныс аударған көптеген халықтардың бірі болып келеді.

14 қараша 1944 жылы Грузияның Түркиямен шектесетін шекарадағы Аспиндза, Ахыска, Адыгюн, Ахилкелек және Богдановка секілді аудандарынан ахыска түріктерін Орта Азияға күштеп қоныс аудартты.

Міне, бүгінде Жамбыл облысын мекен еткен Ахыска түріктерінің жер аударылып келгендері 75 жыл толды. Атаулы датаға орай «Ахыска» түрік этномәдени бірлестігінің Жамбыл облыстық филиалы қоғамдық бірлестігі ас беріп, нәубетті жылдары өмірден өткенден құрбандардың құрметіне құран сүрелерін бағыштады. Жалпы түрік халқының жергілікті жердегі тұрғындары жыл сайын қараша айының 14 күні ата баба рухына арнап ас беруді дәстүрге айналдырған.  «Ахыска» түрік этномәдени бірлестігінің Жамбыл облыстық филиалы қоғамдық бірлестігінің төрағасы Махмутжон Давришев бұл  бас қосудың әр жыл сайын жалағаса беретіндігі және осы жолғы асқа жастардың қатысуы осы үрдісті ұрпақтан ұрпаққа жалғастыратынына сенетіндігін айтты.

Сонымен қатар, ас үстінде тағдыр тырнағы батқан түрік халқының тарихы туралы облыстық ассамблеяның хатшылық меңгерушісі Қожаева Маржан, түрік этносының ақсақалдар алқасының төрағасы Зулфаров Ибрагим, ҚМДБ Жамбыл облысындағы өкіл имамы Жұмағұл Қанат естеліктер мен  еске алулар айтып, 1944 жылы құрбан болған ата бабаға арналып оқытылған ұран аяттары қабыл болсын деп тіледі.

Жиын барысында тарих толқынынан сыр шертер арнайы дайындалған бейне роликтер көрсетілді.

Тарихқа көз жүгіртсек…

Ішкі істер халық комиссариатының ресми деректеріне қарағанда 1944 жылдың желтоқсан айының ортасында 92 307 адам, оның ішінде ер азаматтар – 18.923 (қариялар мен мүгедектер), – 27.399 әйелдер, 16 жасқа дейінгі балалар 45.085 болатын. Ең алғашқы эшелондар Ташкент облысына 9 желтоқсан 1944 жылы келді. Қоныс аударушылардың екінші жартысы Алматы, Жамбыл, Қызылорда және Оңтүстік Қазақстан облыстарына 22 күндік жолдан кейін келіп жетті. Қазақстанға қоныс аударушылар саны 6300 отбасын құрады, яғни 27 833 адам (Бараташвили, 1998: 12). Оларға тек 3 күндік тамақтарын алсын деп бұйрылды, бірақ олар 20 күннен астам жол ISSN 1563-0269 Journal of history. №1 (88). 2018 181 Тұрсұн Х.М., Омаралиев И.М. жүрді. Жол бойы тауарға арналған вагондарда 40 мыңға жуық адам суықтан және аштықтан мерт болды. Себебі, ол вагондар адам жағдайын еш қанағаттандырмады. Біріншіден, вагондардың ішіне 20-30 отбасын сыйғызды. Екіншіден, ол вагондар ешқандай жылулыққа икемделмеген. Ішкі істер халық комиссариатының ресми деректерінде мынандай көрсетіледі: «Қоныс аударушыларға ешқандай эксцесс жүргізілген жоқ және оларға жол бойы әрбір станцияда тоқтап ыстық тамақ берілді» деп жазылған болатын. Бірақ ол мағлұматтардың бұрыс екендігі белгілі. Түнгі сағат 12-де әскери киімдегі адамдар түріктердің үйлеріне келіп, оларды өз тұрғылықты жерлерінен эвакуациялады. Соғыс біткен соң оларды қайтадан өз үйлеріне әкеп жайғастырамыз деген уәде әлі күнге дейін орандалған жоқ. Түннің жартысында кім не аларын білмей, ешқандай дайындықсыз тек құжаттарын алуға үлгерді. Жер аударылғандарды тауар вагондарына салып, сыртынан құлыптап тастады. Вагонның ішінде ашыққандар сырттан көмек сұрай алмады, дәретке шығайын десе есік құлыпталған, іші боран, себебі далада қараша айы және вагонның ішінде пеш орнатылмаған. Осының салдарынан қаншама адамдар жолда үсіп, қайтыс болды. Арнайы мәліметтерде КСРО Ішкі істер халық комиссариатының дерегі бойынша 1948 жылдың маусым айы бойынша 14895 адам қайтыс болды деп келтіреді. Шын мәнісінде алғашқы алты айда 37 мың адамға жуығы қайтыс болды, олардың ішінде 17 мың балаларды құрады (İbrahim Hasanoğlu, 2016: 4). Қоныс аударған түріктердің ешқандай қоғамдық және азаматтық құқықтары болмады. Оларға Қазақстан мен Орта Азияның ауылдық жерлеріне ғана қоныстануға рұқсат берілген.

Тарих қойнауындаға түрік бауырлардың бастан кешкен өмірі осылай.

Әр жылдың 14 қарашасында Тараз қаласында және Жамбыл жерінің әр ауданында  түрік  халқы ата-бабаларына арнап ас беріп, құран бағыштауды әдетке айналдырған.

Жамбыл облысы әкімі аппаратының

«Қоғамдық келісім» КММ

баспасөз орталығы

Польшада 1 қараша күні өмірден кеткен барлық жақын адамдарды еске алатын күн болып саналады. Поляк халқы дүнеиден озған жақындарын жиі еске алып, оларға зор құрметпен қарайды. Қараша айы жақындаған сәтте Польша көшелерінің кез-келген дүкендер сөрелерінен шамдарды жиі кездестіруге болады. Бұл осы күні поляк халқының жақын адамдарының зираттарында тұтататын шам.

Бұл күні зират басы жарықтандырылады. Өйткені әрбір қабірде осындай шамның бір емес, ондағаны жанып тұрады. Бұл зираттарды мұқият жинап, гүлдермен әшекейлейді.

Дәл осы күні зират өте жарықтандырылады, өйткені әрбір қабірде осындай шамның бір емес, ондағаны жанып тұрады. Сондай-ақ, осы мереке қарсаңында зираттарды мұқият жинап, гүлдермен әшекейлейді.

Осыған байланысты жыл сайын осы уақытта Жамбыл облысының «Полонез» поляк тілі мен мәдениеті орталығы қоғамдық бірлестігінің өкілдері Жамбыл облысындағы жерленген поляк сарбаздарын еске алады.

Облыста поляк этносының жауынгерлері үш өңірде жерленген. Олар Мерке, Т.Рысқұлов аудандарында және Шотпак станциясында. Осы жылы олар поляк сарбаздары жерленген барлық орындарды аралап шықты.

Бірінші күні көптеген поляк жауынгерлері жатқан Шотпак станциясына барды. Сондай-ақ, Шымкент қаласының Польша орталығы мен Алматы қаласындағы Польша Республикасының елшісі Михал Богдановичпен кездесу өтті.

Келесі күні Достық үйінде елшінің  Польшадағы білім беру, виза алу, поляк картасын алу мәселелері бойынша кезекшілігі өтті. «Полонез» қоғамдық бірлестігінің өкілдері сондай-ақ, Меркі ауданы Сыпатай Батыр ауылында және Т.Рысқұлов ауданында поляк солдаттарының мазарына барып, гүл шоқтары мен шамдарын қойды.

Жамбыл облысы әкімі аппаратының

«Қоғамдық келісім» КММ

Баспасөз орталығы

Ағымдағы жылдың  қазанында  Достық үйінде  «Жастардың қоғамдық санасын жаңғырту: әлеуеті, келешегі және мәселелері» тақырыбында Облыстық ғылыми-практикалық конференция өтті . Аталмыш конференцияның ұйымдастырушылары Жамбыл облысы әкімі аппаратының «Қоғамдық келісім» коммуналдық мемлекеттік мекемесі және М.Х. Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университеті жоғары оқу орындарының оқытушыларын, ғалымдарды, философтарды және этномәдени бірлестіктердің өкілдерін конференция жұмысына қатысуға шақырды.Конференцияда жас ұрпақты қалыптастыру мен ілгерілету және қазақстандық қоғамды дамытудағы сабақтастықты қамтамасыз етудің негізгі факторы ретінде жастардың қоғамдық санасын жаңғыртуға бағытталған мәселелерді талқылады.

Игі істің ұйымдастырушылары ғылыми қоғамдастық пен әлеуметтік-саяси институттардың күш-жігерін біріктіру үшін осындай іс-шаралардың жоғары маңыздылығын атап көрсете отырып, мемлекеттік құрылым өкілдерінің, қоғам өкілдерінің қоғам үшін өзекті мәселелерін  жиынға қатысушылардың назарына ұсынды.

-«Бүгінгі конференцияның мақсаты жастардың қоғамдық санасын ояту, оларды саналы тұлға ретінде қалыптастыру. Өмірлік ұстанымдарын, көзқарастарын кеңейтіп, әлемдік жаһандану үдерісінде болып жатқан көптеген жаңалықтардан қалыс қалмас үшін, олардың білімге ден қоюын қамтамасыз ету. Бүгінгі жиында осы мәселелелер талқыланды. Жастарымыздың конференциядан ойға түйгені көп деп ойлаймыз», – деді Жамбыл облысы Қазақстан халқы ассамблеясы жанындағы ғылыми-сараптамалық тобының мүшесі,М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университетінің «Философия және саясаттану» кафедрасының меңгерушісі, философия ғылымдарының кандидаты Дина Дүйсебайқызы.

Конференция барысында пленарлық отырыс өткізіліп, бірқатар  секция бойынша өзекті тақырыптарда пікірлер айтылды. Тарқатып айтар болсақ: «Қазіргі жастардың рухани жаңғыруы және оның түрлі салаларда көрініс табуы  – өнер, дін, мораль, ғылым, құқық, идеология, экономика, еңбек және т.б.», «Жас қазақстандықтардың рухани жаңғыруындағы құндылық бағдарлары (базалық ұлттық рухани құндылықтар, рухани құндылықтар жүйесіндегі өзгерістер мен сабақтастық)»,«Нақты жағдайлардан туындайтын жастардың қоғамдық санасының элементтері (әлеуметтік армандар, болжамдар, алдын ала болжам)», «Жастардың жаппай санасы – көрініс, ерекшеліктер, реттеу құралдары»,«Жастардың қоғамдық санасына жаһандық бұқаралық коммуникация құралдарының әсері (БАҚ, интернет)» турасындағы мәселелер талқыға салынды.

Өткізілген конференцияның қорытындысы бойынша пленарлық отырыста және секцияларда ұсынылған баяндамалар тақырыптары бойынша мақалалар жинағы шығарылды.

Жамбыл облысы әкімі аппаратының

«Қоғамдық келісім КММ

Баспасөз орталығы

Ағымдағы жылдың  қазанында Тараз қаласының Достық үйінде Жамбыл облысы әкімі аппаратының «Қоғамдық келісім» КММ-нің ұйымдастыруымен  «Медиация-бірлік негізі» әлеуметтік жобасы аясында «Отбасылық медиация» атты семинар-тренинг өтті.

Семинар-тренингтің басты мақсаты ерлі-зайыптылар қоғамының толыққанды дамуы мен әлеуметтенуі үшін қолайлы жағдай жасау.

Жамбыл облысы әкімі аппаратының «Қоғамдық келісім» КММ басшысы Убайдуллаева Рано Максудовна іс – шараны аша отырып, жобаның басты мақсаты-зорлық-зомбылық пен даулы мәселелер деңгейін төмендету, сондай-ақ отбасылық жұптар қоғамының толыққанды дамуы мен әлеуметтенуі үшін қолайлы жағдайлар жасау екенін атап өтті.

Рано Махсудқызы «Біз тәжірибесі бар отбасылық жұптарға қарағанда жанжалдарды жеңу қиын болатын жас отбасыларда ерекше акцент жасауға тырысамыз. Ресми мәліметтер бойынша, елімізде әрбір үшінші отбасы ыдырап жатыр, бұл негізінен жас жұптар арасында. Қазақстан халқы Ассамблеясының міндеті осындай проблемаларды шешуге жәрдемдесу, олардың алдын алу болып табылады. Кез келген жағдайда біз Қазақстанда тұратын этностардың менталитетін, мәдениетін және отбасылық құндылықтарын сақтауға тырысамыз. Бұл медиация арқылы жүзеге асады»,- деп атап өтті Рано Мақсудқызы.

Медиатор-жаттықтырушы, облыстық ҚХА медиаторлар кеңесінің төрағасы Лариса Владимировна Сафонова отбасылық медиация – бұл әділ медиатор даулы отбасы мүшелеріне, негізінен ерлі-зайыптыларға, ата-аналарға, олардың арасындағы қақтығысты, соның ішінде ажырасар алдындағы жағдайды конструктивті талқылауға мүмкіндік беретін процесс екенін айтты.  Ажырасушылардың татуласуы-отбасылық медиацияның басты міндеті емес, эмоциялар ақылға қонымды болған сәтте конструктивті диалог құру тәсілі деп айтуға болады. Ажырасу жағдайында отбасында бала көбінесе манипуляция құралы ретінде пайдаланылатыны құпия емес. Әсіресе, ажырасудың теріс салдарлары тек ересектерге ғана емес: соңында, олар мұны өздері өздеріне қолдан жасалған қиянаты іспеттес және бұл проблемалық жағдайды шешу үшін өмірлік тәжірибесі бар екенін де атап өткім келеді. Бала үшін ажырасу қайғылы, ата-анасы оның өмірі жақсарады деп ойласа да, сәби бастапқыда өмірін жоғалтып алғандай қабылдайды. Бұл жағымсыз әсерді жоюға отбасымедиациясы көмектеседі. Медиатор балалардың эмоционалдық қажеттіліктері мен тілектерін, сондай-ақ ерлі-зайыптылардың әрқайсысының ойларын талқылауға ықпал етеді.

Оқыту интерактивті тренинг форматында өтті. Оқу-жаттығу барысында: мини-дәрістер, өз тәжірибесінен  тәжірибелік жаттығулар, рөлдік ойындар, миға шабуыл, дискуссиялар, жеке байланысы бар имитациялық медиация қолданылды. Қатысушыларға дау-жанжалды жағдайларды шешу кезінде медиацияны қолдану тәсілдері туралы тренинг ұсынылды. Нәтежиесінде олар оқиғаны делдалдық және келіссөздер арқылы табысты шешу жолдарын меңгерді.

Семинар-тренингтен кейін қатысушыларға сертификаттар мен әдістемелік құралдар табысталды.

Жамбыл облысы әкімі аппаратының

«Қоғамдық келісім» КММ

Баспасөз орталығы

Ағымдағы жылдың қазанында Жамбыл облысы әкімі аппартының «Қоғамдық келісім» КММ медиация кабинетінің ұйымдастыруымен «Медиация бірліктің негізі» әлеуметтік жобасының шеңберінде «Медиация. Кәсіби емес медиаторлар үшін базалық курс» атты семинар – тренингі өтті.

Семинарға  аудандық би кеңесінің, этномәдени бірлестіктердің, жеке ұйымдардың өкілдері, жалпы білім беретін мектептердің психологтары мен әлеуметтанушылары бар барлығы отызға жуық адам қатысты.

Семинар өткізудегі басты мақсат  медиация институтының дамуына ықпал ететін қоғамдық медиаторларды медиативтік құзыреттілікке бейімдеу, әлеуметтік және құқықтық жанжалдардың алдын алу, шешу жолдарының тиімділігін анықтау, республикадағы халықтың біртұтастығын және бірлігін нығайту үшін одан әрі ынтымақтастықты арттыру.

Іс-шараның бастауы Жамбыл облысы әкімі аппаратының «Қоғамдық келісім» КММ басшысы Убайдуллаева Рано Максудқызының сөзімен басталды. Мекеме басшысы «Адамдар арасында туындаған даулы қарым-қатынастарды реттеу үшін, қоғамдағы әлеуметтік, саяси шиеленісті төмендетуге беделді адамдар қатарынан ҚХА-ның кәсіпқой емес медиаторларының пулын қалыптастыру қажет. Ол үшін кабинет жоспарында медиаторлар желісін дамытуға ықпал ететін қоғамдық медиаторларға семинар-тренингтер қарастырылған. Бұл сабақтар қоғамдағы шиеленісті азайту үшін мемлекеттік ұлттық саясат стратегиясын іске асыруға қатысатын медиаторларға базалық білім алуға мүмкіндік береді“.-деді.

Семинарда медиатор-жаттықтырушы Сафонова Лариса Владимирқызы би кеңесінің, этномәдени бірлестік өкілдерін, сондай-ақ, білім беру қызметкерлерін және басқа да қатысушыларды медиацияны қолдана отырып, олардағы қауіпсіз кеңістік және монфликтсіз орта құру жолдарымен таныстырды.

Оқыту интерактивті тренинг форматында өтті. Оқу-жаттығу барысында: мини-дәрістер, өз тәжірибесінен тәжірибелік жаттығулар, рөлдік ойындар, миға шабуыл, дискуссиялар, жеке байланысы бар имитациялық медиация қолданылды. Қатысушыларға дау-жанжалды жағдайларды шешу кезінде медиацияны қолдану тәсілдері туралы тренинг ұсынылды. Нәтежиесінде олар оқиғаны делдалдық және келіссөздер арқылы табысты шешу жолдарын меңгерді.

Семинар-тренингтен кейін қатысушыларға сертификаттар мен әдістемелік құралдар табысталды.

Пресс-служба КГУ «Қоғамдық келісім»

аппарата акима Жамбылской области