Жамбыл облысы ҚХА ғылыми-сараптамалық тобының «Жалпыұлттық келісім мен қазақстандық патриотизмді нығайтудағы этномәдени бірлестіктердің рөлі» тақырыбындағы көшпелі кеңейтілген отырысы өтті

Ағымдағы жылдың қазанынан бастап қараша айымен жалғасқан Сарысу ауданында Жамбыл облысы әкімдігінің ішкі саясат басқармасының «Қоғамдық келісім» коммуналдық мемлекеттік мекемесі Жамбыл облысы ҚХА ғылыми-сараптамалық тобының «Қазақстан Республикасында патриотизм мен қоғамдық келісімді нығайтудағы жастардың рөлі» тақырыбындағы көшпелі кеңейтілген отырысын өткізді.

Кеңейтілген отырыстың негізгі мақсаты – этносаралық ынтымақтастық пен патриотизмді дамытудағы этномәдени бірлестіктер қызметінің маңыздылығын талқылау.

Отырысқа қатысушылар: Жамбыл облысы Қазақстан халқы ассамблеясының ғылыми-сараптамалық тобының мүшелері, этномәдени бірлестіктерінің өкілдері, этносаралық қарым-қатынастар саласының мамандары мен мемлекеттік қызметкерлер.

Жиын барысында Мамедова Парида Иманжанқызы М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университетінің «Қазақстан халқы Ассамблеясы» кафедрасының меңгерушісі, философия ғылымдарының кандидаты Жамбыл облысы, Қазақстан халқы ассамблеясының ғылыми-сараптамалық тобы төрағасының орынбасары «Укрепление казахстанской гражданственности – важный фактор консолидации общества и суверенитета Казахстана» тақырыбында сөз қозғаса, аталған оқу орындарының оқытушылары («Философия және саясаттану» кафедрасының аға оқытушысы, Жамбыл облысы Қазақстан халқы ассамблеясы жанындағы ғылыми-сараптамалық тобының мүшесі) Еменова Гүлнар Болатбекқызы «Этнос жастарын қазақстандық мәдени кодты сақтау контекстінде тәрбиелеу» тақырыбында және («Конституциялық және халықаралық құқық» кафедрасының аға оқытушысы, заң ғылымдарының магистрі, Жамбыл облысы Қазақстан халқы ассамблеясы жанындағы ғылыми-сараптамалық тобының мүшесі) Қадырқұлов Асқар Жақсылықұлы «Жастардың этноконфессионалдық қатынастар саласында құқықтық құзыреттілігін жоғарылату» тақырыбында, сондай-ақ («Педагогика және психология» кафедрасының доценті», Жамбыл облысы Қазақстан халқы ассамблеясы жанындағы ғылыми-сараптамалық тобының мүшесі, педагогика ғылымдарының кандидаты) Керімбаева Рысты Қалдыханқызы «Қазақстандық патриотизмді нығайтудағы Ассамблеяның негізгі жұмыс бағыты» тақырыбында баяндамаларын оқып, өз ойларын ортаға салды.

Отырыс соңында қатысушылар тарапынан пікірлер айтылып, барлық қойылған сұрақтарға толықтай жауаптар берілді.

ҚР ДІНИ ЭКСТРЕМИЗМ МЕН ТЕРРОРИЗМГЕ ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ ЖӨНІНДЕГІ 2018-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАНЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ НӘТИЖЕСІ

Бүгінгі таңда діни мәселе қоғамдағы өзекті сұрақтардың бірі. Біздің қоғамды діни радикализм мен экстремизм проблемасы біршама алаңдатып отыр. Бұл бағытта мемлекет нақты шараларды қолға алып, діни саладағы ахуалды реттеуде жаңа бастамалар ұсынып отыр.

Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев өз сөзінде: «Экстремизм Қазақстанда кең ауқымда пайда бола қоймағанымен, конфессионалдық тұрақсыздықтың бізде де бой көтеруінің белгілі бір қауіпі бар. Әрине, егер осы қауіпті өз уақытында сезініп, алдын алмасақ…», – деген болатын. Осы орайда, з.ғ.д., профессор Нұрлан Мәжитұлы Әбдіров те: «Экстремизмге қарсылықты іске асыруда кешенді және жүйелі жол қажет. Сонда реттеуші ғана емес, тыйым салушы да шаралар қарастырылатын еді», – дейді. Десек те, бұл бағытта атқарылған жұмыстар да жоқ емес. Оған дәлел, бүгінде дінтану, саясаттану және теология саласында білікті мамандар еңбек етіп, діни ұйымдардың іс-әрекеттерін қатаң бақылауға алып, олардың таралу шеңберін шектеуге біршама күш жұмсауда.

Қазақстан Республикасының дін саласындағы мемлекеттік саясатын жүзеге асыру мәселелерін үйлестіретін негізгі бағдарламалық құжаттардың бірі – ҚР діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2018 – 2022 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама екені бізге белгілі. Бағдарламаны әзірлеу кезінде Норвегияның, Финляндияның, Канаданың, Америка Құрама Штаттары мен Біріккен Араб Әмірліктерінің оң тәжірибесі назарға алынып және бюджеттен жұмсалатын жалпы шығындар 286 981,6 млн теңгені құрайды. Атап айтқанда, республикалық бюджеттен 226 294,2 млн теңге, жергілікті бюджеттен 60 687,4 млн теңге қарастырылған. Бұл экстремизм мен терроризм қауіп-қатерлерінің алдын-алу саласындағы өзекті мәселелерді шешудің нормативтік және ұйымдастырушылық негізі болып табылады. Ол ҚР діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2018 – 2022 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны бекіту туралы ҚР Үкіметінің 2018 жылғы 15 наурыздағы № 124 Қаулысы бекітілген болатын.

Бағдарламаның басты мақсаты–діни экстремизм мен терроризмнің қауіпті көріністерінен жеке адамның, қоғамның және мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Бағдарламаны жүзеге асыруға көптеген мемлекеттік органдар қатысып және келесідей мақсаттар орындалмақ:

– қоғамда радикалдық көріністерге мүлдем төзбеушілікті және радикалдық идеологияға деген иммунитетті қалыптастыруға бағытталған діни экстремизм мен терроризмнің алдын алу шараларын жетілдіру;

– тіркелмеген діни топтармен және қауымдармен, соның ішінде радикалдық идеологияға деген иммунитетті қалыптастыруға және діни араздықты немесе алауыздықты өршітуге жол бермеуге бағытталған діни

бірлестіктерді тарта отырып, ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын ұйымдастыру;

– халыққа діни қатынастар саласында консультативтік көмек көрсетуге бағытталған бірыңғай республикалық «114 – қауырт желісінің», радикалдық идеологиядан зардап шеккен адамдарды әлеуметтік оңалту және бейімдеу орталығының жұмыс істеуін қамтамасыз ету, сондай-ақ сотталған адамдармен және олардың жақын ортасымен жұмыс жүргізу үшін өңірлерде өкілдіктерін құру;

– қылмыстық-атқару мекемелерінде теологиялық оңалту жұмысын ұйымдастыру жөніндегі бөлімшенің қызметін жетілдіру және қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінде жазасын өтеп жатқан сотталған адамдармен, оның ішінде радикалдық идеологияға деген иммунитетті қалыптастыруға бағытталған діни бірлестіктердің қатысуымен ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын ұйымдастыру;

– интернет және әлеуметтік желілер арқылы радикалдық идеологияға деген иммунитетті, діни қатынастар саласындағы радикалдық көріністерге мүлдем төзбеушілікті қалыптастыруға және радикалсыздандыруға бағытталған ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізу болып табылады.

Дінге қатысты тура немесе жанама үдерістердің барлығы қоғамдық өмірдің маңызды бөлігін қамтитындықтан, дін төңірегіндегі туындайтын проблемаларды шешуге билік органдарымен қатар, азаматтық қоғам институттарының қатысуы ерекше маңызға ие. Өйткені, діни сипаттағы проблемалар қоғамның өмір сүруіне қатысы бар проблемалар ретінде қоғамдық және ұлттық қауіпсіздік мәселелерімен тікелей байланыста көрініс табады. Өйткені, осындай құрылымдардың белсенді жұмыс атқаруы дін саласына қатысты маңызды мәселелер бойынша қоғамдық пікірді мақсатты түрде қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Мемлекеттік органдар мен құқық қорғау құрылымдарының терроризм мен экстремизмге қарсы күресте атқарып жатқан іс-шаралары қоғам тарапынан жан-жақты қолдау тапқан кезде ғана нәтиже беретіні іс жүзінде дәлелденген. Бірақ, ол үшін Қазақстандағы заңдарды бұлжытпай орындау қажет. Әсіресе, мемлекеттік органдардың өздері заңнан аттамауы тиіс. Заңдарда Білім және ғылым министрлігінің қарамағындағы жоғарғы оқу орындары студенттермен жұмыс істеп, терроризм мен экстремизмге қарсы әртүрлі іс-шаралар ұйымдастыруы тиіс деп жазылған. Бұл жерде бір реттік іс-шаралар емес, үздіксіз жүргізілетін жұмыстар мен тұрақты оқыту туралы әңгіме болып отыр.

Экстремизмге қарсы күрестің бірден-бір жолы – олар туралы өз уақытында шынайы мәлімет беру. Бұл жерде әрине күнделікті ақпарат құралдарының рөлі өте жоғары. Әйтсе де, жас өспірім балалар үшін ақпарат құралдарының беретін мәліметі де жеткілікті емес. Діни экстремистік топтардың қаупі туралы жастарды көбірек хабардар етіп отыру қажет. Ол үшін барлық мектептерде «Дінтану» сабағымен қоса мамандар қауіпсіздік сабақтарын өткізіп, онда экстремистік топтарды қалай ажыратуға және білуге болатынын түсіндіріп, олардан қалай сақтану жолын көрсетіп отырулары

керек. Меніңше, заңда көрсетілгендей факультативтік сағаттар өткізіп, жастармен жұмыс істеу керек, әр қайсысының бұл мәселеге қатысты пікір білдіруіне мүмкіндік беру қажет. Сондай ақ, идеологиялық, рухани-тәрбиелік жұмыстардың тиімді жүргізу ісі уақытында қолға алынбаса, халықтың арасында рухани, адамгершілік және патриоттық идеалардың тоқырауы басталатыны рас. Аталмыш проблемалардың салдарынан 2011 жылы Ақтөбедегі ҰҚК Департаменті ғимаратының жанында, сонымен бірге, Астана, Атырау, Тараз және Алматы қалаларында жарылыстар мен террактілер ұйымдастырылып, орын алған қанды оқиғалар елдің үрейін тудырды.

Айналып келгенде, бұл – идеологиялық күрес. Астыртын әрекет ететін, арам пиғылды ағымдарды тек күш қолданып жеңе алмайсың, оларды қоғамға бейімдеу немесе қайтару үшін идеологиялық бағытта жұмыс жүргізу қажет. ҚР діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2018 – 2022 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны жүзеге асыру мақсатында өскелең ұрпақтың бойында отансүйгіштікті тәрбиелеу және дұрыс діни бағдар берудің маңыздылығы турасында салиқалы ой, салмақты пікірлерімен бөлісу. Тәуелсіздігі тұғырлы, экономикасы қалыпты, дінаралық келісім орныққан Қазақ елі қоғамының тыныштығын сақтауды басты ұстаным болу керек.

ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрілігінің бұрынғы басшысы Дәурен Абаев Қазақстан Дінтанушыларының ІХ форумында: «Екінші бағыт бойынша елде позитивті динамика байқалғанын атап өту керек. Деструктивті ағымды ұстанатын азаматтардың саны азайып барады. Бұл ретте біз «Ақ ниет» оңалту орталығымен және өңірлік құрылымдармен жұмыс жүргізудеміз. Сонымен қатар, масс-медиада радикалды идеологиямен күрес күшейтілді. Зайырлылық пен ұлтаралық келісім насихатталуда. kazislam.kz порталы жаңартылды. Құқыққа қарсы сипаттағы материалдарды анықтау мақсатында интернеттік мониторинг жүргізіледі. Жыл басынан бері. 2019 жылдың басынан бері кеңес беру тәртібімен интернет-алаңда құқыққа қарсы 25 мыңға тарта материал жойылды. Терроризм мен діни экстремизм идеологиясы насихатталған 13 мың материалға шектеу қойылды. Алайда бұл бағыттағы жұмысты әлі де жетілдіру керек. Контрнасихат бойынша әлеуметтік желідегі қолға алынған шаралар әлі де әлсіздеу. Жарияланған материалдың форматын қайта қарап, сапаға мән беру керек», – деп атап өтті.

Жамбыл облыстық «Әулие-Ата»

қазақ мәдени орталығының мүшесі,

дінтанушы Бахтияр Алпысбаев

Мейірімділік – жүректен

«Жылуы жоқ үйден без, қайырымы жоқ биден без»,- дегендей қайырымдылық, адамгершілікті биік ұстап, кісілікті ту етіп, көкірегі қаяулы, жаны жаралы жанның жасын сүртіп, жылы лебізін аямай, қолдан келген жәрдемін ұсыну болып табылады. Халқымыз «жақсылық» деген ұғымды адамгершілікке балаған.
Адамгершілік пен парасаттылықтың айқын көрінісін ағымдағы жылдың қазан айында Жамбыл облыстық ҚХА «Жаңғыру жолы» жастар қозғалысының жастары көрсетті.
Қазақстан халқы Ассамблеясының 25 жылдық мерейтойына орай, «Біз біргеміз» акциясы аясында қайырымды жандар Тараз қаласындағы 5 мөлтек ауданында орналасқан №24-25 жатақхана тұрғындарына киім-кешектерден тұратын әлеуметтік дүкен ұйымдастырды. Қайырымдылық көмек жағдайы
төмен 60 отбасыға үлестірілді.
Мейірімділік – жүректен. Еліміздегі төтенше жағдайға байланысты жарияланған “Біз біргеміз” акциясы халық арасында үлкен қолдауға ие болып, түрлі қайырымдылық шараларына бастау берді. Қазіргі сын-қатерге толы кезеңде әсіресе көпбалалы және тұрмысы төмен отбасыларға жан-жақты көмек қажет. Осыны ескерген «Жаңғыру жолы» жастар қозғалысы қайырымдылық көрсетіп, үнемі игілікті істерге ұйытқы болып келеді.
Пандемия кезінде ауыртпалықтың басым бөлігі көпбалалы отбасыларға, мүгедектерге, халықтың әлеуметтік осал топтарына тигендігін ескерсек, бұл жасалған көмектің елеусіз қалмасы анық. «Жаңғыру жолы» жастар қозғалысының төрағасының орынбасары Артур Лигостаев: «Жамбыл облыстық «Жаңғыру жолы» жастар қозғалысы осы жылдың ішінде біршама қайырымдылық жасады. Жалпы «Біз біргеміз» акциясы аясында жасалған акцияның бұл соңы емес. Өз басым жақсылық жасау кез келген адамның өмірлік мақсаты болуы тиіс деп санаймын. Жастардың бойындағы мейірімділік пен ізгі қасиеттерді оятатын іс-шаралар алда әлі өз жалғасын табатын болады»- дейді.
Өмірді жақсылықпен нұрландыру игі іске бастамашы болған белсенді жастардың басты мақсаты болғандықтан, шарапаты мол шараның алда жалғасын табарына сеніміміз мол.

Жамбыл облысы әкімдігінің ішкі саясат басқармасы
«Қоғамдық келісім» КММ
Баспасөз орталығы






Таразда Ұйғыр этномәдени бірлестігі қайырымдылық көрсетті

Ағымдағы жылдың қазан айында Тараз қаласында Жамбыл облыстық Махмұд Қашқари атындағы ұйғыр этномәдени бірлестігінің этнос күні өтті. Қазақстан халқы ассамблеясының 25 жылдығымен тұспа-тұс келген айтулы күнде этнос өкілдері дәстүрге айналған «Біз Біргеміз» атты қайырылымдылық акциясын өткізіп, халықтың ықыласына бөленді. Жүрегі нәзік адам қайырымдылық жасауға бейім келеді. Еліміздегі жағдайға байланысты әлеуметтік көмек көрсету актуалды тақырып екені белгілі.
Тараз қаласы 5 мөлтек ауданындағы №24-25 жатақхана тұрғындарына ұйғыр этносынан көрсетілген әлеуметтік көмектің жалпы құны 1 млн. теңгеден асады. Оның ішінде 1 тоннаға жуық азық-түлік осындағы 60 отбасыға үйлестірілді.
Іс-шараға ұйғыр этнос өкілдері, «Жаңғыру жолы» жастар қозғалысы және БАҚ өкілдері қатысты. Қайырымдылық шараның басты мақсаты – көп балалы және әлеуеті төмен отбасыларға жақсылық жасау болып табылады.
-Қайырымдылық жасау біз үшін дәстүрге айналған. Қысылтаяң уақытта халық бір-бірін демеп жіберсе одан әрі нұрлана түсері анық. Жасаған әрбір жақсылығымыз елге аз да болса қуаныш сыйласа, мен үшін соны көру үлкен бақыт. Сондықтан, жақсылық жасап жарысуға тырысуымыз керек. Ал бүгінгі «Біз біргеміз» қайырымдылық акциясы жастарға үлгі болары хақ. Осы орайда артымыздан ерген жастар дәл осылай халыққа жанашырлық білдірсе деген тілегім бар, – деді ұйғыр этномәдени бірлестігінің төрайымы Мұхаббат Тұрдыева.
Сондай-ақ, аталмыш бірлестіктің қайырымды жандары 600-ге жуық адамға киім-кешектер таратып берді. Әлеуметтік көмек көп балалы отбасыларға және мүгедек жандарға дәл қазіргі сәтте демеу болары сөзсіз. Айта кету керек, мұқтаж жандарды киім – кешекпен қамтамасыз еткен бұл акцияға «Жаңғыру жолы» жастары да атсалысты.
Ал жиын соңында, жатақхана тұрғындары бірлестік мүшелеріне алғыстарын жаудырып, амандық тіледі.

Жамбыл облысы әкімдігінің ішкі саясат басқармасы
«Қоғамдық келісім» КММ
Баспасөз орталығы







Заң барине ортақ

Гродеково ОМ 28.10.2020 ж. ZOOM алаңында оқушылардың құқықтық сауаттылығы мен құқықтық санасын қалыптастыру және тәрбиелеу мақсатында «Заң барлығы үшін бір» тақырыбында жалпы мектептік конференция ұйымдастырылды. Конференцияға Гродеково орта мектебінің әкімшілігі, 5-11 сынып оқушылары мен сынып жетекшілері, Жамбыл облысы әкімдігінің ішкі саясат басқармасы “Қоғамдық келісім” КММ медиациялық кабинетінің меңгерушісі В. Н. Досыбиева, Жамбыл облысы әкімдігі жанындағы кәмелетке толмағандар істері жөніндегі комиссияның хатшысы Б. С. Жақсылықова, Жамбыл облысы ПД ЖПҚБ әйелдерді зорлық – зомбылықтан қорғау бөлімшесінің аға инспекторы полиция подполковнигі А. Ж. Жанисова қатысты.

Конференцияны директордың құқық бұзушылық профилактикасы жөніндегі орынбасары С. Р. Дауылбаева «Мәдени адам-заңды сауатты адам! ҚР Тұңғыш Президенті Н. Ә.Назарбаевтың Жолдауында Үкімет міндеттерінің бірі – патриотизм мен жастарды құқықтық тәрбиелеуге көп көңіл бөлінеді. Сондықтан өскелең ұрпақтың құқықтық білім жүйесін қалыптастыру, танымдық қызығушылығын, сыни ойлауын, адамгершілік және құқықтық мәдениетін дамыту ерте жастан жүзеге асырылуы қажет. Бұл білім олар үшін ересек өмірде пайдалы болады!» деді.

Конференция қатысушыларымен даулар мен жанжалдарды шешу үшін медиативтік тәсілді қолдану бойынша құқықтық түсіндіру жұмысын В.Н. Досыбиева жүргізді. Ол Медиация процедурасымен, оның принциптерімен, құралдарымен және слайдтарды көрсете отырып, мектеп ортасында қолдану саласымен таныстырды. “Қазіргі уақытта әлеуметтік маңыздылық пен маңыздылыққа ие болуда – Мектеп медиациясы әдісін білім беру ортасына енгізу. Жанжал жағдайындағы мінез-құлықтың медиативті дағдылары студенттерге құрдастарымен және ересектермен қарым-қатынасты сауатты құруға көмектеседі. Мектеп медиациясы қалыптасқан жанжалды жағдайдан лайықты жол табуға үйретеді және бұл тәжірибе болашақта да пайдаланылатын болады!».

Б.С. Жақсылықова заңсыз әрекеттердің ықтимал салдары туралы құқықтық тақырыпта әңгіме өткізді. “Адам құқықтарын сақтау, құрметтеу және қорғау әрбір қоғам үшін өзекті мәселе кәмелетке толмағандардың құқықтарына ерекше қамқорлық жасауды қамтиды. Қазіргі уақытта жасөспірімдердегі құмарлықтың, ерте алкоголизм мен нашақорлықтың, мораль нормаларын бұзудың, заңсыз әрекеттердің мінез-құлқының ауытқуы біздің қоғамның өзекті мәселелерінің біріне айналды. Оларды іс-әрекеттің толық еркіндігі , қатыгездік пен зорлық-зомбылыққа деген ұмтылыс қызықтырады. Физикалық шабуылдар, ауызша қорқыту, бопсалау және ант беру түрінде қорланған бала әлеуметтік қорғау мен көмекке ие болуы керек!”,- деп атап өтті ол және осындай жағдайға тап болған телефон нөмірлерін таныстырды.

Директордың құқық бұзушылық профилактикасы жөніндегі орынбасары Рахымбаев Ы.К. оқушыларды балалардың құқықтарын қорғайтын барлық органдар, оқушылардың міндеттері туралы хабардар етіп, пандемия кезінде қауіпсіздік техникасы мен санитарлық нормаларды сақтау жөнінде түсіндіру жұмыстарын жүргізді

Мектеп психологтары Машанло Р.М. және Касымова А. Б. отбасы мен қоғамдағы дағдарыстық жағдайларды жеңу бойынша пайдалы кеңестер берді. Сондай-ақ, оқушыларға мектептегі сенім телефон және сенім жәшігі туралы ақпарат берілді және апта сайын кеңес беру үшін қабылдау туралы хабарлады.

Конференция соңында оқушылардың қойылған сұрақтарына, толық жауап берді.

Жамбыл облысы әкімдігінің ішкі саясат басқармасы

«Қоғамдық келісім» КММ

Баспасөз орталығы




ҚР ДІНИ ЭКСТРЕМИЗМ МЕН ТЕРРОРИЗМГЕ ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ ЖӨНІНДЕГІ 2018-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАНЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ НӘТИЖЕСІ

Бүгінгі таңда діни мәселе қоғамдағы өзекті сұрақтардың бірі. Біздің қоғамды діни радикализм мен экстремизм проблемасы біршама алаңдатып отыр. Бұл бағытта мемлекет нақты шараларды қолға алып, діни саладағы ахуалды реттеуде жаңа бастамалар ұсынып отыр.

Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев өз сөзінде: «Экстремизм Қазақстанда кең ауқымда пайда бола қоймағанымен, конфессионалдық тұрақсыздықтың бізде де бой көтеруінің белгілі бір қауіпі бар. Әрине, егер осы қауіпті өз уақытында сезініп, алдын алмасақ…», – деген болатын. Осы орайда, з.ғ.д., профессор Нұрлан Мәжитұлы Әбдіров те: «Экстремизмге қарсылықты іске асыруда кешенді және жүйелі жол қажет. Сонда реттеуші ғана емес, тыйым салушы да шаралар қарастырылатын еді», – дейді. Десек те, бұл бағытта атқарылған жұмыстар да жоқ емес. Оған дәлел, бүгінде дінтану, саясаттану және теология саласында білікті мамандар еңбек етіп, діни ұйымдардың іс-әрекеттерін қатаң бақылауға алып, олардың таралу шеңберін шектеуге біршама күш жұмсауда.

Қазақстан Республикасының дін саласындағы мемлекеттік саясатын жүзеге асыру мәселелерін үйлестіретін негізгі бағдарламалық құжаттардың бірі – ҚР діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2018 – 2022 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама екені бізге белгілі. Бағдарламаны әзірлеу кезінде Норвегияның, Финляндияның, Канаданың, Америка Құрама Штаттары мен Біріккен Араб Әмірліктерінің оң тәжірибесі назарға алынып және бюджеттен жұмсалатын жалпы шығындар 286 981,6 млн теңгені құрайды. Атап айтқанда, республикалық бюджеттен 226 294,2 млн теңге, жергілікті бюджеттен 60 687,4 млн теңге қарастырылған. Бұл экстремизм мен терроризм қауіп-қатерлерінің алдын-алу саласындағы өзекті мәселелерді шешудің нормативтік және ұйымдастырушылық негізі болып табылады. Ол ҚР діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2018 – 2022 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны бекіту туралы ҚР Үкіметінің 2018 жылғы 15 наурыздағы № 124 Қаулысы бекітілген болатын.

Бағдарламаның басты мақсаты–діни экстремизм мен терроризмнің қауіпті көріністерінен жеке адамның, қоғамның және мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Бағдарламаны жүзеге асыруға көптеген мемлекеттік органдар қатысып және келесідей мақсаттар орындалмақ:

– қоғамда радикалдық көріністерге мүлдем төзбеушілікті және радикалдық идеологияға деген иммунитетті қалыптастыруға бағытталған діни экстремизм мен терроризмнің алдын алу шараларын жетілдіру;

– тіркелмеген діни топтармен және қауымдармен, соның ішінде радикалдық идеологияға деген иммунитетті қалыптастыруға және діни араздықты немесе алауыздықты өршітуге жол бермеуге бағытталған діни

бірлестіктерді тарта отырып, ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын ұйымдастыру;

– халыққа діни қатынастар саласында консультативтік көмек көрсетуге бағытталған бірыңғай республикалық «114 – қауырт желісінің», радикалдық идеологиядан зардап шеккен адамдарды әлеуметтік оңалту және бейімдеу орталығының жұмыс істеуін қамтамасыз ету, сондай-ақ сотталған адамдармен және олардың жақын ортасымен жұмыс жүргізу үшін өңірлерде өкілдіктерін құру;

– қылмыстық-атқару мекемелерінде теологиялық оңалту жұмысын ұйымдастыру жөніндегі бөлімшенің қызметін жетілдіру және қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінде жазасын өтеп жатқан сотталған адамдармен, оның ішінде радикалдық идеологияға деген иммунитетті қалыптастыруға бағытталған діни бірлестіктердің қатысуымен ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын ұйымдастыру;

– интернет және әлеуметтік желілер арқылы радикалдық идеологияға деген иммунитетті, діни қатынастар саласындағы радикалдық көріністерге мүлдем төзбеушілікті қалыптастыруға және радикалсыздандыруға бағытталған ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізу болып табылады.

Дінге қатысты тура немесе жанама үдерістердің барлығы қоғамдық өмірдің маңызды бөлігін қамтитындықтан, дін төңірегіндегі туындайтын проблемаларды шешуге билік органдарымен қатар, азаматтық қоғам институттарының қатысуы ерекше маңызға ие. Өйткені, діни сипаттағы проблемалар қоғамның өмір сүруіне қатысы бар проблемалар ретінде қоғамдық және ұлттық қауіпсіздік мәселелерімен тікелей байланыста көрініс табады. Өйткені, осындай құрылымдардың белсенді жұмыс атқаруы дін саласына қатысты маңызды мәселелер бойынша қоғамдық пікірді мақсатты түрде қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Мемлекеттік органдар мен құқық қорғау құрылымдарының терроризм мен экстремизмге қарсы күресте атқарып жатқан іс-шаралары қоғам тарапынан жан-жақты қолдау тапқан кезде ғана нәтиже беретіні іс жүзінде дәлелденген. Бірақ, ол үшін Қазақстандағы заңдарды бұлжытпай орындау қажет. Әсіресе, мемлекеттік органдардың өздері заңнан аттамауы тиіс. Заңдарда Білім және ғылым министрлігінің қарамағындағы жоғарғы оқу орындары студенттермен жұмыс істеп, терроризм мен экстремизмге қарсы әртүрлі іс-шаралар ұйымдастыруы тиіс деп жазылған. Бұл жерде бір реттік іс-шаралар емес, үздіксіз жүргізілетін жұмыстар мен тұрақты оқыту туралы әңгіме болып отыр.

Экстремизмге қарсы күрестің бірден-бір жолы – олар туралы өз уақытында шынайы мәлімет беру. Бұл жерде әрине күнделікті ақпарат құралдарының рөлі өте жоғары. Әйтсе де, жас өспірім балалар үшін ақпарат құралдарының беретін мәліметі де жеткілікті емес. Діни экстремистік топтардың қаупі туралы жастарды көбірек хабардар етіп отыру қажет. Ол үшін барлық мектептерде «Дінтану» сабағымен қоса мамандар қауіпсіздік сабақтарын өткізіп, онда экстремистік топтарды қалай ажыратуға және білуге болатынын түсіндіріп, олардан қалай сақтану жолын көрсетіп отырулары

керек. Меніңше, заңда көрсетілгендей факультативтік сағаттар өткізіп, жастармен жұмыс істеу керек, әр қайсысының бұл мәселеге қатысты пікір білдіруіне мүмкіндік беру қажет. Сондай ақ, идеологиялық, рухани-тәрбиелік жұмыстардың тиімді жүргізу ісі уақытында қолға алынбаса, халықтың арасында рухани, адамгершілік және патриоттық идеалардың тоқырауы басталатыны рас. Аталмыш проблемалардың салдарынан 2011 жылы Ақтөбедегі ҰҚК Департаменті ғимаратының жанында, сонымен бірге, Астана, Атырау, Тараз және Алматы қалаларында жарылыстар мен террактілер ұйымдастырылып, орын алған қанды оқиғалар елдің үрейін тудырды.

Айналып келгенде, бұл – идеологиялық күрес. Астыртын әрекет ететін, арам пиғылды ағымдарды тек күш қолданып жеңе алмайсың, оларды қоғамға бейімдеу немесе қайтару үшін идеологиялық бағытта жұмыс жүргізу қажет. ҚР діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2018 – 2022 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны жүзеге асыру мақсатында өскелең ұрпақтың бойында отансүйгіштікті тәрбиелеу және дұрыс діни бағдар берудің маңыздылығы турасында салиқалы ой, салмақты пікірлерімен бөлісу. Тәуелсіздігі тұғырлы, экономикасы қалыпты, дінаралық келісім орныққан Қазақ елі қоғамының тыныштығын сақтауды басты ұстаным болу керек.

ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрілігінің бұрынғы басшысы Дәурен Абаев Қазақстан Дінтанушыларының ІХ форумында: «Екінші бағыт бойынша елде позитивті динамика байқалғанын атап өту керек. Деструктивті ағымды ұстанатын азаматтардың саны азайып барады. Бұл ретте біз «Ақ ниет» оңалту орталығымен және өңірлік құрылымдармен жұмыс жүргізудеміз. Сонымен қатар, масс-медиада радикалды идеологиямен күрес күшейтілді. Зайырлылық пен ұлтаралық келісім насихатталуда. kazislam.kz порталы жаңартылды. Құқыққа қарсы сипаттағы материалдарды анықтау мақсатында интернеттік мониторинг жүргізіледі. Жыл басынан бері. 2019 жылдың басынан бері кеңес беру тәртібімен интернет-алаңда құқыққа қарсы 25 мыңға тарта материал жойылды. Терроризм мен діни экстремизм идеологиясы насихатталған 13 мың материалға шектеу қойылды. Алайда бұл бағыттағы жұмысты әлі де жетілдіру керек. Контрнасихат бойынша әлеуметтік желідегі қолға алынған шаралар әлі де әлсіздеу. Жарияланған материалдың форматын қайта қарап, сапаға мән беру керек», – деп атап өтті.

Жамбыл облыстық «Әулие-Ата»

қазақ мәдени орталығының мүшесі,

дінтанушы Бахтияр Алпысбаев

ТҮЗЕТУ МЕКЕМЕЛЕРІНДЕГІ ДІНИ ЭКСТРЕМИЗМ БАБЫ БОЙЫНША СОТТАЛҒАН АЗАМАТТАРДЫҢ РАДИКАЛДЫҚ ИДЕЯЛАРЫ

1990-жылдар жаңа діни ағымдардың келе бастау кезеңі болды. Кеңестік идеологияның орнына түрлі ағымдар келіп, олардың кейбіреулерін ұстану сәнге айналған кездер болғаны баршамызға белгілі. Бұл кеңестік коммунисттік идеология толтыра алмаған рухани вакуум мен Қазақстандағы дәстүрлі діндер қызметінің әлсіздігінен еді. Жаңа діни ағымдардың әдептері әр адамға өз ілімдерін жалықпай насихаттау мен жаппай дінге тарту науқанын бастап кетті. Дәстүрлі емес діни ағымдар олардың басым көпшілігі дүниетанымдық кеңістікті өздерінің «керемет» идеологияларымен толтырып, белсенді психологиялық шабуыл арқылы азаматтарды қатарларына тартуда.

Радикалдық діни топтарға қосылуға бейім болатын көбісі жасөспірімдер 18 бен 25 жастағы аралығындағы азаматтар. Олар өзінің әлеуметтік ортасынан ажырағандар, яғни бір жерден екінші жерге көшіп барғандар, немесе оқуға түсіп, жаңа ортаға бейімделу барысында радикалдық діни ағымдардың ықпалына түсіп қалғандар. Діни радикалдыққа бой ұрған жастарды үш санатқа бөліп қарастыруға болады. Біріншісі – саяси идеологиялық ағым ретіндегі діни ықпалға түскен жастар. Олар террористік немесе экстремистік іс-әрекетке баруға әлі дайын емес, бірақ көңіл-күйі соларды қолдауға жақын. Түзету мекемелерінде діни экстремизм бабы бойынша жауапқа тартылған жастардың көбіне «радикалдық діни идеяларды насихаттаған» деген айып тағылған. Екіншісі – діни радикалдық топтардың белсенді мүшелері. Олар радикалдық ұстанымды қабылдап қана қоймай, «құндылықты» қорғау үшін белгілі бір әрекеттерге баруға дайын. Бірақ оның ішінде нақты әрекетке барғандар да, бармағандар да бар. Ал үшінші топ – осы радикалдық діни топтардың жетекшілері. Оның ішінде радикалдық топқа кірмес бұрын қылмыстық әлемнің белсенді мүшесі ретінде өмір сүрген, яғни әртүрлі қылмыс жасағандар кездеседі.

Орталық Азиядағы «Халықаралық түрме реформасы» ұйымының зерттеуіндегі мәліметтерге сүйенсек, 2014 жылы экстремизм мен терроризмге қатысты баптар бойынша Қазақстанда 154 адам сотталған болса, 2016 жылы бұл көрсеткіш 554-ке жеткен. 554 адамның 327-сі “экстремистік” сипаттағы қылмыс жасаған. Қазақстанда терроризм және экстремизм үшін сотталғандар саны күннен күнге өсіп барады деп атап өтті. Қазіргі таңда Қазақстан түрмелерінде 3,5 мыңнан астам дін ұстанушы бар, олардың 763-і салафизм өкілдері, 90-нан астам адам радикалдық ұстанымын жасырмайтындар.

Елімізде жалпы 14 террористік іс-әрекет орын алып, жалпы 90 адам қайтыс болған. Ал, 2016 жылғы Ақтөбе облысы мен Алматы қаласындағы болған оқиғалардан 27 адам қайтыс болған болса, олардың арасында 18 террорист пен 4 құқық қорғау органдары және 5 бейбіт тұрғын құрбан болған. Бұл оқиғалардың барлығында да біз қоғамда көріп жүрген ұзын, ретсіз сақал қойып, балақтарын тобықтан жоғары етіп қысқартып алған

әсіредіншілдік діни ағым ұстанушылардың әсері бар. Енді бұлар кімдер? Қайдан келген? Ұстанған мақсаттары қандай? Оларды қалай ажыратамыз? Қалай сақтануға болады? – деген сұрақтар туындайды.

Осы сұрақтардың жауаптарын іздей келе, әсіредіншілдік уаххабилік ағымының доктриналық идеологиясын XIII ғасырда Ибн Таймия қалады. Ибн Таймияның доктриналық пікірінің «Әһлі суннә уәл жәмағат» ғалымдарының көзқарасымен келіспейтін тұстары көп болды. Сол себепті, Ибн Таймияға өз уақытында «Әһлі суннә уәл жәмағат» ғалымдары ескерту беріп, кейбір көзқарасын теріске шығарды. Ибн Таймияның доктриналық ілімін XVIII ғасырда Сауд Арабиясында өмір сүрген Мұхаммед ибн Абдулуаһһаб насихаттап, ары қарай дамытты. Тарихқа үңілер болсақ, аталған идеология негізінен XX ғасырдың басында I дүниежүзілік соғыстан кейін өз тәуелсіздігін алды. Алайда, бұл идеология көп мұсылман елдерінен қолдау таппаған. Әсіредіншілдік діни ағымның басты идеологиясы ол – буквализм. Мәселен, ұлттық құндылықтарды жоққа шығару: Бір елдің ұлттық құндылығын жоққа шығару – сол елді бағыт-бағдарынан адастырудың басты шарты. Ж.Баласағұн бабамыздың: «Кімде-кім халқынан алмаса тәлім, Оны үйрете алмас ешбір мұғалім» – дегенін ескерер болсақ, ата-баба салт-дәстүріне «анау бидғат», «мынау ширк» деп қарсы тұру халқымыздың әдет-ғұрпымен қалыптасқан ұлттық тәрбиеден қол үздірудің бір тәсілі болып табылады. Әсіредіншілдік діни ағым өкілдері дінге жаңа бет бұрғандарға қазақ халқының әдет-ғұрпын мүмкіндігінше дінге кереғар етіп көрсету арқылы өз идеологияларын өткізеді. Жақтастарын көбейтеді. Нәтижеде, қазақты қазаққа қарсы қойып, елдің, ұлттың бүтіндігін бұзады.

Зайырлылық мемлекетті мойындамау: Әсіредіншілдік діни ағымның көзқарасы бойынша, мемлекеттік конституциясы ислам шариғатынан бөлек, яғни, Құран мен сүннеттен болмаған саяси жүйе болса болды кәпірге шығарады. Зайырлы мемлекеттің ата заңына қолдау көрсеткен, сол елдің экономикасының өсуіне қолұшын берген жандарды да жауы ретінде таниды. Елі үшін адал қызмет етіп жатқан адамдарды, тіпті, олар мұсылман болса да өз идеологияларын қолдамағаны үшін айыптайды.

Жоғарыда аталып өткен мысалдар салдарынан сол адамның немесе адамдар тобының қоғамнан оқшаулану үрдісі орын алады. Өздерінің «таза ислами» әрекетін қолдамаған ортаға, зайырлы мемлекет принципін ұстанған билік органдарына деген өшпенділік сезімін тұтатып, оларды «кәпірге» шығару түсінігі қалыптастыра бастайды.

Елімізде діни радикалды көзқарасты ұстанушылар тобының пайда болуының бір-бірінен ажырамас бірнеше сыртқы және ішкі факторлары бар. Жетпіс жыл бойы Ресейдің бодандық саясаты салдарынан діни сауаты таязданған халқымыздың мәдени және діни, жалпы алғанда рухани құндылықтарға деген сұранысының артуы елімізде діни радикалды көзқарасты ұстанушы адамдар тобының қалыптасуына қолайлы жағдай тудырды. Еліміз өз алдына тәуелсіздігін алғаннан кейін, белгілі бір жастар тобының өз беттерінше Пәкістан, Сауд Арабиясы және т.б. елдерде діни білім алып отанымызға оралуы, сонымен қатар діни сұрақтар мен

мәселелерге жауап іздеушілердің радикалды идеологияны насихаттаушы интернет-сайттар мен бейне роликтердің арбауына түсуі сынды бірнеше фактордың пайда болуына түрткі болды. Оның мысалы ретінде Сауд Арабия елінде өз уақытысында жасырынғандар Абдухалил Абдужаббаров («шейх Халил»), Ділмұрат Махаматов (Абу Мухаммад), Назратулла Абдулкадиров (Абу Марьям) сияқты деструктивті діни уағызшыларды Қазақстанның өтінішімен қамауға алып, барлығын экстрадиция жасап үлгерді.

Осындай әрекеттердің салдарынан Таяу Шығыс елдерінен көріп отырмыз. Радикалдық идеологияның кез келген түрі қоғам үшін аса қауіпті. Ол қоғамда ұлтаралық, дінаралық араздықты қоздырып, бірлік пен ынтымаққа нұқсан келтіреді. Рухани құндылықтар шетке ысырыла бастайды. Жоғарыда айтып өткендей, радикалдық діни ағымның ұстанушылары исламдағы «тәкфір», «жихад» ұғымдарын өз мақсаттарына шебер пайдаланып, олардың мәнін бұрмалау арқылы мемлекет пен қоғам арасына идеялық сына қағатындар да жоқ емес. Қазақстан мен Орталық Азияға қауіп төндіретін ең шегіне шыққан экстремистер, тұтастай алғанда, «такфир» идеологиясын ұстанатын салафиттік топтар болып табылады. Қазақстандағы құқық қорғау органдары мен ҰҚК қарсы ұйымдастырылған соңғы уақыттағы терактілерді тек осылармен ғана байланысты.

Шындығында, адамзат үшін бүгінгі ең үлкен жиһад – сауатсыздықпен күрес. Тіпті, «үлкен жиһад – өз нәпсіңмен күрес», – деген Мұхаммед пайғамбардың өсиеті мұсылман баласына әрдайым өмірлік ұстаным болуы тиіс деп есептеймін. Ғасырлар бойы халқымыздың 70 пайыздан астамы ұстанып келе жатқан Ислам – бейбітшілік пен мейірімділік діні. Қаншама ұлттар мен ұлыстарды біріктіріп отырған әлемдік дін. Исламда ізгілік жасау, қамқорлық, мейірімділік үстемірек. Керісінше, зорлық-зомбылық, мұсылман бауырын кәпірлікпен айыптау, намаз оқымаса, ағайын-туыспен қатынас үзу, өмір сүріп жатқан мемлекеттің заңдарын мойындамау, өзімен пікірлес болмағаны үшін басқалармен қарым-қатынастан қашу, қоғам мүшелеріне құрметсіздікпен қарау, басқаларды бүлікке шақыру сияқты ұстанымдар ешуақытта болмаған. Экстремистік және лаңкестік әрекеттер ислам дініне мүлдем жат екенін жастарымыздың хабары болса, ешуақытта қару ұстап, қолын былғамас еді. Сондықтан елімізде ағартушылық бағытта әлі де көптеген жұмыстар атқарылуы тиіс деп ойлаймын. «Такфіршілдік» – бұл ең алдымен қоғам мен мемлекет пікірімен келіспей, қарсы қарулы көтеріліске шақыратын идеология. Іштен іріткі салу арқылы қоғамдағы бірлік пен татулыққа сызат түсіру болып табылады. Тәкфіршілдік идеологиясын насихаттайтын еліміздегі 2014 жылдың 18-тамызында Астана қаласы, Сарыарқа ауданының соттың шешімімен тыйым салынған халықаралық экстремистік діни ұйым «ат-Такфир уәл-Хиджра» болып табылады.

Қазақстан мемлекетін «дінді өтеуге еш мүмкіндік бермейтін кәпір ел» ретінде тәрк етіп, тәкфіршілдік идеясымен уланып Сирия, Ирак жерінде соғыс өрті лаулаған «Ислам мемлекетінің» содырларының «халифатын» іздеп кеткен азаматтардың саны күрт өскен болатын. Қазіргі уақытта

Қазақстан азаматтары заңға сәйкес өз жазаларын алуда, өйткені «істеген істі мойынмен көтеру» деген қағида бар.

Қақтығыс болған Сирия аймағынан өз азаматтарын алдыру және ол адамдарға жауапты екенін білдіру өте маңызды және батыл әрекет болғандықтан “Жусан-1” арнайы операциясы нәтижесінде Қазақстанның 47 азаматы оралды. “Жусан-2″ операциясы аясында Сириядан Қазақстанның 231 азаматы елге жеткізілген. Олардың 159 – бала.

Қазақстан азаматтарын Сириядан қайтару «Жусан” арнайы операциясының үшінші кезінде Сириядан 67 әйел адам, 171 бала, оның ішінде, тоғызы жетім, елге қайтарылған. Олар біраз уақыт оңалту орталығында болды. Жалпы елге 516 қазақстандық жеткізілді. Оның 357-сі бала. «Жусан» операциясымен елге оралғандардың арасында өкінішке орай, «мәзһаб», «ханафи» деген түсінікті мүлдем естімегендер және мойындамайтындар бар екенін көдік. Бұл дегеніміз олардың қазақ халқының дәстүрлі діни ұстанымы, ұлттық құндылықтардан алыс болғандығын айғақтайды.

Елбасы Н.Ә.Назарбаев деструктивті діни ағымдарға қарсы күрес жүргізу қажеттігіне назар аудара отырып: «Қазақстанның аумағы ұлан-байтақ және табиғи қазба байлық пен ресурстарға бай екені баршаға белгілі. Осының бәріне қызғанышпен қарайтындар да бар. Олар – бізге қастық ойлап, қоғамымыздың ынтымағын бұзуға тырысушылар. Халқымыздың арасына теріс діни ағымдарды енгізу бізге сырттан ықпал етудің бір тәсілі болып саналады. Соңғы уақытта осындай үрдіс байқалып отыр. Біз мемлекеттігімізге қауіп төндіретін кез келген құбылыспен күресуге тиіспіз. Сондықтан сіздердің алдарыңызда зор міндеттер тұр, – деп дін саласындағы қызметкерлерге атқаратын міндеттерді жеткізген болатын.

Жамбыл облыстық «Әулие Ата»

қазақ мәдени орталығының мүшесі,

дінтанушы Бахтияр Алпысбаев

Тараз қаласының Достық үйінде украиндықтардың этнос күні өтті

Тараз қаласының Достық үйінде украин этносының салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпы, мәдениеті мен тарихына арналған этнос күні аталып өтті. «Днепро» украин этномәдени орталығы ұйымдастырған мерекелік іс-шараны, этномәдени орталық төрағасы Федор Клименко ашты.

Сахна төрінде мемлекеттік және украин тілдеріндегі әндер шырқалды. Концертте Любовь Шахова «Мий ридный край» әнін, Леся Эсеналиева қырғыз халқының «Он сегіз жас» , «Асыл ана» вокалдық тобы қазақ әндерінен поппури және «Маричка» ансамбльі украин халқының ұлттық әндерін шырқады. Концерт соңында қатысушылар мен жиналған көрермен Шәмші Қалдаяқовтың «Арыс жағасында» әнін орындады.

Мәдениетке бай украин халқының этнос күніне өзге де этномәдени бірлестік төрағалары қатысып, ізгі тілектерін білдірді.

Украин этномәдени бірлестігі облыста өткізілетін этносаралық қарым-қатынасты нығайтуға, халықтар достығын дамытуға бағытталған барлық іс-шараларға белсенді қатысады. Этнос күні халықтардың достығы мен бірлігін бекітіп, серіктестікті кеңейте түсері сөзсіз.

 

Тараз қаласының Достық үйінде өзбек этносының күні аталып өтті

Тараз қаласының Достық үйінде өзбек этносының салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпы, мәдениеті мен тарихына арналған этнос күні аталып өтті. Іс-шараға ақсақалдар кеңесі, аналар кеңесі, «Тараз қаласының өзбек орталығы» жастар қанаты, сондай-ақ жамағат өкілдері қатысты.

Мерекелік кеште өзбек этносының мәдениетінен сыр шертетін дәстүрлі әндері орындалды. Атап айтар болсақ, Ашрафи Алишер Науаи, Мұхтар, Фахриддин Умарова, Шерали Жураев сияқты танымал өзбек композиторлары мен классиктерінің шығармалары және Шоюсупов Бахтиярдың орындауындағы «Утар» әндері, Акрамов Каримнің орындауындағы «Өзбегім» әні, Балтаходжаев Абдурашид және басқалардың орындауындағы «Науаи» әні шырқалды.

Өңірдегі өзбектер этносының тарихы, салт-дәстүрі, мәдениетін дәріптеу, келер ұрпақтарына тың тарихынан сыр шертіп, құндылықтарды насихаттау мақсатында сурнай,гиджак, дойра, дутар сынды ішекті-ыспалы музыкалық аспаптарының сүйемелдеуімен керемет әндер орындалды.

     

 

Отандық өндірісті жақсарту – басты мінде

Кaрaнтин кезінде жағдaйды сaналы түрде бағалау өте қиын, бірақ Президенттің дaна және көреген саясатының арқасында біздің еліміздегі жағдай жан-жақты және объективті бағаланды.

Маған Қaсым-Жомарт Кемелұлының отандық өндірісті жақсарту туралы айтқаны, әсіресе отандық тауарды арттыру туралы тапсырма бергені ұнады. Шынымен-aқ, кейбір сапасыз импорттық тауарларды шектеп, отандық өнімдерге ерекше мән берсек, сaпaлы тaуaрлaр aлaрымыз сөзсіз.

Мемлекет басшысы медицина қызметкерлерінің пандемия кезіндегі ерен еңбектерін бaғaлап, денсaулық сaқтау ұйымынa 150 миллиaрд теңге бөлінгендігін атап өтті. Сондaй-aқ, кәсіби жaңa кaдрлaр қaжет екенін aйтты. Ұлт болашaғы білімді жaстaрдың қолында екендігін ұмытпaған жөн.

Шaғын және орта бизнесті қолдау үшін Президент «Aтaмекен» кәсіпкерлер пaлaтaсы мен депутаттық корпусқа сaлық заңнамасын қaйтa қaрaп, сaлық пaйыздaмaлaрын 6% -ғa дейін төмендетуді тaпсырды. Ойлaп қaрaсaқ, пандемия кезінде шағын және орта бизнес жапа шекпей қоймады. Ал салық пайызын төмендету бұл кризистен шығудың бірден бір жолы деп қараймын.

Еліміз аман, жұртымыз тыныш болсын!!!

Зайнутдинов Абдурахман

Тараз қаласы өзбек этномәдени бірлестігінің төрағасы,

ҚХА мүшес