Ел бірлігі мен тұтастығы жолында Қазақстан халқы Ассамблеясының алатын орны ерекше. Себебі елдегі өзге ұлт өкілдерінің бір шаңырақ астында тату-тәтті өмір сүріп, жалпыға бірдей білім алып, бәсекеге қабілетті болу мемлекеттің алдыға қарай өркендеуіне септігін тигізері сөзсіз. ҚР Парламенті мәжілісінің депутаттары қатарында Қазақстан халқы Ассамблеясының мүшелерінің болуы елдегі саяси тұрақтылықтың орнығуы жолындағы тиімді шешім.

Асқар Бақтияр Дидарұлы, «Жастар ресурстық орталығы»

КММ директорының орынбасары

Жамбыл облысында шешен- ингуш этносының мәдениет күні аталып өтті

Ағымдағы жылдың желтоқсан айында Жуалы ауданында «Вайнах» Жамбыл шешен-ингуш мәдени орталығы» қоғамдық бірлестігі этностың салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпы, мәдениеті мен тарихына арналған мәдениет күнін атап өтті.

Іс-шараның мақсаты – этностардың мәдениетін, тілін, тарихын және дәстүрлерін насихаттау. Іс-шара этномәдени бірлестіктердің шығармашылық ұжымдарының қатысуымен концерттік бағдарламамен өтті.

Жиынға этнос өкілдері мен шешен-ингуш этносының жастар қанаты белсене қатысты. Концерттік бағдарламада шешен халқының әндері шырқалып, жастар ұлттық киімдерде кавказдық билерді биледі. Сондай-ақ, шешен-ингуш этносының қолөнері мен ұлттық бұйымдарының көрмесі ұйымдастырылды.

Шара соңында Жуалы аудандық шешен-ингуш мәдени орталығы жетекшісісінің орынбасары Лечи Оздамиров қоғамдық бірлестіктің белсенді қатысушыларына алғыс хаттар мен сый-сияпаттар табыс етті.

Жамбыл облысы әкімдігі

ішкі саясат басқармасының

«Қоғамдық келісім» КММ

Баспасөз орталығы




Тұңғыш Президент – Елбасы, ҚХА Төрағасы Н.Ә.Назарбаевтың бейбітшілік пен келісім саясатын жүзеге асыру мәселелері, еліміздің Тәуелсіздігін нығайтудағы Қазақстан халқы Ассамблеясының рөлі 2020 жылғы 11 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы Қырымбек Елеуұлы Көшербаевтың қатысуымен Қазақстан халқы Ассамблеясы Кеңесінің отырысында қарастырылған болатын.

Өз сөзінде Мемлекеттік хатшы «Бүгін этносаралық қарым-қатынастарды дамытудың жаңа кезеңінің уақыты келді»-деген. Сондай-ақ, 11 қарашада өткен Ассамблея Кеңесінде Елбасы этносаралық қарым-қатынас саласында жаңа инклюзивті саясатқа сұраныс барын баса айтты. Ассамблея Төрағасы алдағы уақытта қоғамның бірігу үдерістерін тереңдетуге бағытталған шараларды әзірлеу маңызды екенін тапсырды. Бұған қоса, «Қазақстанның этникалық және мәдени алуан түрлілігін –бәсекелестік артықшылыққа және елдің тәуелсіздігі мен дамуын нығайтуға арналған құралға» трансформациялау қажеттілігі белгіленді.

Бірлік пен келісімнің әлеуметтік капиталын нығайту, этностар арасындағы өзара әрекеттестіктің жаңа алаңдарын қалыптастыру, этникалық мәселені саясиландыруға жол бермеу, этникалық негіздегі кез келген жанжалды бейтараптандыру маңызды екенін көріп отырмыз. Бұл – барлық билік институттары мен азаматтық қоғамның мәселесі. Осыған орай, ҚР Конституциялық заңының «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» 87 бабы және ҚР Заңының «Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы» 10 бабына сәйкес, ҚХА Кеңесі Ассамблеядан сайланатын Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттығына Ассамблеядан сайланатын 9 үміткердің бірі боп Қордай ауданы Сартөбе аулының әкімі Буларов Ильяс Юсупович енді.

Небір қилы кезеңді, тар заман мен зар заманды бастан өткерген халықпыз. Бауырмалдығымыз бен қонақжайлығымыздың жөні бір бөлек. Жатты жатырқамайтынымыз, бауырмашылдығымыз сол, тағдыр тауқыметін тартып, қазақтың кең даласына күштеп жер аударылған талай халықты құшақ жая қарсы алдық. Паналаттық, үзім нанды бөліп жедік.

Енді міне, сол халықтармен бірге бір шаңырақ астында достық шыраймен, бауырлық пейілмен жарастықта тұрмыс кешіп жатырмыз. Бар қиындықтан бірлік пен ынтымақтың арқасында өтуге серттескенбіз. Осынау сайлау қарсаңында Қазақ елін және барша этнос өкілдерін бәрімізге тиесілі ортақ міндетімізді бірге көтеріп, бүгінде ұлттық тұтастығымызды қадірлеп, әлем алдында беделді мемлекет атағымызды қадірлейік отыра, алдағы сайлауға аянбай атсалысайық демекпін. Халық жағдайына жасалған міндеттерге сеніп, алдағы сайлаудан үлкен үміт күтейік, отандастар!

Бірлік пен келісім құндылықтарын сақтап, бейбіт өмірде елімізді өркендетуге күш салайық!

Алпысбай Жұмаханов,

Жамбыл ауданы Қоғамдық кеңесінің төрағасы

2020 жылғы 11 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы Қырымбек Елеуұлы Көшербаевтың қатысуымен өткен Ассамблея отырсының сайлауалды бағдарламаларымен толық таныспын.

Алқалы кеңеске Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент қалалары және облыстар әкімдері – ҚХА төрағалары, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттары, орталық мемлекеттік органдардың басшылары, ҚХА Кеңесінің мүшелері қатысқанынан да хабардармын. Елбасы, ҚХА Төрағасы Н.Ә.Назарбаевтың бейбітшілік пен келісім саясатын жүзеге асыру мәселелері, сондай-ақ еліміздің Тәуелсіздігін нығайтудағы Қазақстан халқы Ассамблеясының рөлі қарастырылды. Этносаралық қарым-қатынас саласында жаңа инклюзивті саясатқа сұраныс бары баса айтылды. Ассамблея Төрағасы алдағы уақытта қоғамның бірігу үдерістерін тереңдетуге бағытталған шараларды әзірлеу маңызды екенін де тапсырды.

Бірлік пен келісімнің әлеуметтік капиталын нығайту, этностар арасындағы өзара әрекеттестіктің жаңа алаңдарын қалыптастыру, этникалық мәселені саясиландыруға жол бермеу, этникалық негіздегі кез келген жанжалды бейтараптандыру маңызды екенін де көріп отырмыз. Осыған қатысты жалпы азаматтық, саясаттан тыс және жалпыхалықтық институт ретінде құрылымдық және сапалық тұрғыдан Ассамблея жұмысын қайта жаңғыртуда. Ең бастысы қоғамдық сананы жаңғырту жөніндегі басымдық берілетін бағыттары айқындалды. Тың жағдайларды ескере отырып, бірқатар жаңа жобалар енгізілді, оны тәжірибелік тұрғыдан толық қамту және тереңдету бойынша арнайы Жол картасы әзірленгені де белгілі.

Дәстүрлі қалыптан шығып, жаңа жолдар қарастыру мәселелері бойынша мемлекеттік тіл мәселесі алдыңғы шепте тұрды. Өз басым Қазақ тілін – әлемдегі ең жылдам дамып келе жатқан тілдердің бірі деп санаймын. Лексикалық және әлеуметтік базасы кеңейіп, жаңа қаріптік кескінге көшу алдында. 80% түлектер қазақ тілінде БҰТ тапсырады, ал Абай тілінде сөйлейтін басқа этнос өкілдері де өздерін «Абай 175» челленджі бойынша танытты. Бұрынғыдай қазақ тілін сақтау қажеттігі туралы мәселені емес, ендігіде Қазақ тілі – елімізде ұлтаралық қарым-қатынас тіліне және біріктіруші факторға айналуы үшін барлық жағдайды жасауымыз керек.

Отырыс соңында ҚР Конституциялық заңының «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» 87 бабы және ҚР Заңының «Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы» 10 бабына сәйкес, ҚХА Кеңесі Ассамблеядан сайланатын Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттығына Ассамблеядан сайланатын 9 үміткерді ұсынды. Олардың ішінде өз дүнген ұлтымнан – Жамбыл облысы Қордай аудандық Сартөбе ауылдық округінің әкімі Буларов Ильяс Юсупович те қатыспақшы. Депутаттыққа үміткер ер-азаматтардың барлығы да дерлік қазақ елі, қазақстандықтар үшін аянбай еңбек етіп жүрген жандар.

«Бізді қасиетті жеріміздегі ортақ құндылықтар біріктіреді: бейбітшілік, игілік, өркендеу, әділдік және баршаға ортақ тең мүмкіндіктер» – деп, Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаев айтқандай, әрбір қазақстандық сайлауға деген жақсы көзқарасымен, нық сенімімен қатысады деген ойдамын. Себебі, бүгінгі Тәуелсіз Қазақстанның жеткен жетістігін,

Елбасының салған сара жолын әрі жалғастыру үшін сабақтастық қажет. Біз – Қазақстанның біртұтас халқымыз. Мызғымас бірлігіміз бар. Мұның бәрі Тұңғыш Президент Н.Ә.Назарбаевтың басшылығымен тәуелсіздік жылдары қол жеткізген құндылықтарымыз бен табыстарымыз. Сондықтан да, мен өз дауысымды лайықты азаматтарға беремін!

Нұралиева Динара Хатамқызы,

«Жамбыл облыстық «Вынхуа» дүнгендер

ассоциациясы» қоғамдық бірлестігінің мүшесі

Ағымдағы жылдың 11 желтоқсанында Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы Қырымбек Елеуұлы Көшербаевтың қатысуымен Қазақстан халқы Ассамблеясы Кеңесінің отырысы өтті.

Онлайн форматта өткен кеңеске Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент қалалары және облыс әкімдері, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттары, орталық мемлекеттік органдардың басшылары, ҚХА Кеңесінің мүшелері қатысты.

Өз кезегінде Қырымбек Елеуұлы этностар арасындағы өзара әрекеттестіктің жаңа алаңдарын қалыптастыру, этникалық негіздегі кез келген жанжалды бейтараптандыру маңызды екенін атап өтті.

“Бүгін біз жаңа VII шақырылымдағы Парламент Мәжілісінің депутаттығына кандидаттар ұсынып отырмыз. Мемлекет басшысы Ассамблеяның XXVIII сессиясын шақыру туралы өкімге қол қойды, онда 9 депутат сайланады. Бұл сайлау алдағы жылдардағы этносаралық қатынастар саласында саясаттың тиімділігін аттыруы тиіс”, – деді ол.

Азаматтар үшін ең маңыздысы – әл-ауқаттың артуы. Республикамыздың экономикалық жетістіктерін әр қазақстандық сезінуі тиіс. Осындай ауыр жүкті арқалау – қажырлы еңбекті талап етеді. Сайлауға ҚХА тарапынан қатысатын депутаттар өз елі алдындағы міндеттерді ұмытпай, еліміздегі шешілмей жатқан мәселелердің түйінін тауып, қоғамның дамуына өз үлесін қосады деген үміттеміз!

Зуфаров Ибрагим Хуршудович,

Жамбыл облыстық «Ахыска» түрік

этномәдени бірлестігінің мүшесі,

Ақсақалдар алқасының төрағасы

2020 жылдың 11 желтоқсанында ҚР Мемлекеттік хатшысы Қ.Көшербаевтың төралығымен Қазақстанхалқы Ассамблеясы Кеңесінің отырысы өтті. Кеңесте көтерілген мәселелер бүгінде қоғам үшін маңызды болып отыр. Әрине атқарылған жұмыстар туралы ҚХА Төрағасы Н.Ә.Назарбаев өз сөзінде «Ширек ғасырда Ассамблея консультативтік-кеңесші органнан парламентте өкілдігі бар жалпыұлттық институтқа айналды. Ол азаматтық қоғамға тән әмбебап құрылымның озық үлгісін көрсете білді. Достық, бейбітшілік, тыныштық пен сенім қоғам өмірінің ажырамас бөлігіне айналуына маңызды үлес қосты» деген болатын. Әрине бүгінде өңірлердегі, атап айтқанда Жамбыл облысының Талас ауданының этномәдени бірлестіктері халық арасында қоғамдық бірлік пен бірегейлікті қалыптастыруда еңбегі зор болып отыр. Бірлік пен келісімнің қазақстандық моделінің интеграциялық әлеуетін тиімді әрі белсенді түрде жүзеге асыруда. Қазақстанның этностық және мәдени әралуандығын бәсекелік артықшылыққа және елді дамытудың, тәуелсіздікті нығайтудың тиімді тетігіне айналдыру жұмысынтоқтап қалмай, татулық, келісім мен бірлік мемлекеттік саясаттың негізгі бағыты болып қала береді. Бұл – этносаралық қатынастар саласындағы мызғымас ұстаным Ассамблея барлығы сенім білдіретін жалпы азаматтық, саясаттан тыс және жалпыхалықтық институт ретінде құрылымдық және сапалық тұрғыдан жұмысын қайта бастап жатқанда таластықтарда бұл жұмысқа белсенді түрде атсалысады деп сенім білдіремін.

Тапаев Берік Маратұлы

Жамбыл облысы ішкі саясат басқармасының «Қоғамдық келісім» КММ-нің

Талас ауданы бойынша филиалының маманы

«Қазақстанның этникалық және мәдени алуан түрлілігін – бәсекелестік артықшылыққа және елдің тәуелсіздігі мен дамуын нығайтуға арналған құралға»

Бақыт Сырлыбаев,

Жамбыл облысы

Жамбыл аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы

2020 жылғы 11 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы Қырымбек Елеуұлы Көшербаевтың қатысуымен Қазақстан халқы Ассамблеясы Кеңесінің отырысы өткен отырыста «Қазақстанның этникалық және мәдени алуан түрлілігін – бәсекелестік артықшылыққа және елдің тәуелсіздігі мен дамуын нығайтуға арналған құралға» трансформациялау қажеттілігі белгіленді.

Бірлік пен келісімнің әлеуметтік капиталын нығайту, этностар арасындағы өзара әрекеттестіктің жаңа алаңдарын қалыптастыру, этникалық мәселені саясиландыруға жол бермеу, этникалық негіздегі кез келген жанжалды бейтараптандыру маңызды екенін көріп отырмыз. Бұл – барлық билік институттары мен азаматтық қоғамның мәселесі.

Биыл қысқа мерзімде еліміздегі этносаралық процестерді басқаруға қатысты әдістемелерді ауыстыруға бағытталған ауқымды жұмыстар атқарылды.

Сайлауалды жиында «Рухани жаңғыру» бағдарламасының Ұлттық жаңғырудың өзегіне айналуы, мемлекеттік тіл мәселесі, еңбек, жауапкершілік, білім және кәсіби құндылықтарды белсенді насихаттау, бұқаралық санада деструктивті өшпенділікке қарсы мәдени және ділдік қалқан құру сияқты тың, келелі мәселелерді іске асыру көзделген болатын.

Өзім де ардагер ретінде аудандағы ізгілікті істердің басы-қасында жүріп талай игіліктің куәсі болдым. Бүкіл әлемді дерт жайлаған биылғы ауыр жылдың өзінде біз осындай құндылықтарымызды ұмытпай, аудан аумағында өткізілген ізгі іс-шаралардың нәтиже бергеніне қуанамын. Мәселен, 30-ға жуық түрлі этнос өкілдері тұратын ауданымызда ағымдағы жылдың желтоқсан айында әлеуметтік жағынан аз қамтылған отбасыларға, көпбалалы аналарға, мүмкіндігі шектеулі жандарға көмек көрсету, қолдау білдіру мақсатында түрлі қайырымдылық акциялары ұйымдастырылды. «Бірлік пен келісім» тақырыбында онлайн сабақтар, «Біз біргеміз!» телемарафоны, өзге ұлт өкілдері шоғырланған ауылдық округтерде қаншама кеңейтілген көшпелі отырыстар өткізілді. Мұның барлығы – татулық пен бірліктің арқасы.

Міне, аркез тағатсыздана күтетін Сайлау да келіп жетті. Ел игілігіне қарай ұйымдастырылатын сайлау қарсаңында барлық ұлт пен ұлыс өкілдерін, барша қазақстандықтарды әділ сайлауға қатысуға шақырамын!

ҚР Конституциялық заңының «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» 87 бабы және ҚР Заңының «Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы» 10 бабына сәйкес, ҚХА Кеңесі Ассамблеядан сайланатын Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттығына Ассамблеядан сайланатын 9 үміткерді ұсынылыпты. Біздің облысымыздан Буларов Ильяс Юсупович – Жамбыл облысы Қордай ауданы Сартөбе ауылдық округінің әкімі үміткер. Осы 9 үміткердің де жолдары болсын! Бәрі де жерлесіміз

батыр Бауыржан айтқандай «ел дегенде еміреніп, жұрт дегенде жүгіне», жұлқына қызмет етіп жүрген азаматтар.

Ең бастысы – ел татулығына іріткі салар жел сөздерге ермей, сенбей, арандатудан аулақ боп, сайлауға бір адамдай қатыссақ, барлық Қазақстан іс-шараларына бірдей атсалыссақ, елдігіміз де, егемендігіміз де өміршең болмақ.

Келісім қымбат бәрінен

Қазір елімізде ұлтаралық келісім қатынастарын нығайту мен тұрақтандырудың қаншалықты маңызды екенін әрбір тұрғын ұлтына қарамастан жақсы біледі. Өйткені келісім бәрінен қымбат. Бұл жағдай өмірде күн сайын дәлелденіп келеді.

Өзім де ардагер ретінде аудандағы ізгілікті істердің басы-қасында жүріп талай игіліктің куәсі болдым. Бүкіл әлемді дерт жайлаған биылғы ауыр жылдың өзінде біз осындай құндылықтарымызды ұмытпай, аудан аумағында өткізілген ізгі іс-шаралардың нәтиже бергеніне қуанамын. Мәселен, 30-ға жуық түрлі этнос өкілдері тұратын ауданымызда ағымдағы жылдың желтоқсан айында әлеуметтік жағынан аз қамтылған отбасыларға, көпбалалы аналарға, мүмкіндігі шектеулі жандарға көмек көрсету, қолдау білдіру мақсатында түрлі қайырымдылық акциялары ұйымдастырылды. «Бірлік пен келісім» тақырыбында онлайн сабақтар, «Біз біргеміз!» телемарафоны, өзге ұлт өкілдері шоғырланған ауылдық округтерде кеңейтілген көшпелі отырыстар өткізілді. Мұның барлығы татулық пен бірліктің арқасы.

Міне, аркез қуанышпен күтетін 16-желтоқсан Тәуелсіздік мерекесі де келіп жетті. Мереке қарсаңында барлық ұлт пен ұлыс өкілдерін, барша қазақстандықтарды мейраммен шын жүректен құттықтаймын! Этносаралық татулық пен келісімді сақтасақ, еліміздің болашағы жарқын болмақ. Ең бастысы – ел татулығына іріткі салар жел сөздерге ермей, сенбей, арандатудан аулақ жүрсек, жетелі жасқа аталы сөз айтсақ, елдігіміз де, егемендігіміз де өміршең болмақ.

Бақыт Сырлыбаев,

Жамбыл облысы

Жамбыл аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы

Елдің бірлігімен татулығы – біздің ең құнды жәдігеріміз

Қазақстан халқы Ассамблеясы бүгінгі таңда қоғамдағы топтастырушы және біріктіруші күшке айналып отыр. Ол мемлекеттің ұттық саясатының өзекті міндеттерін шешуге белсенді түрде атсалысады. Саяси оқиғалар мен жағдайларға сараптама әрі болдам жасай отырып, қоғамдық келісіммен татулықты сақтауды қамтамасыз етудің жолдары бойынша өздерінің нақты ұсыныстарын жасап отырады.

Бүгінгі қоғамдағы түбегейлі өзгерістер халқымыздың ауызбірлігін, белсенділігін, әр азаматтың жеке басының жауапкершілігін талап етуде. Қоғамдағы келісім мен бейбіт өмір, саяси тұрақтылық үшін жан аямай қызмет ету, өз Отанына, отбасына елімен жеріне деген сүйіспеншіліктен ғана туындайды. Қазақтың ұрпақ пен дәстүр сабақтастығы, өзге этнос өкілдеріне құрметі сияқты қасиеттері шетелдік сарапшылар тарапынан да оң бағасын алды. Әлі де жалғасын табуда.Ел тыныштығына мән беру – міндет.

Еліміздегі этносаралық және конфессияаралық татулық көптеген елдерге үлгі себебі, сенімімен көзқарасы әр алуан ұлттар мен ұлыстар бір мемлекетте береке-бірлікте өмір сүріп келеді. Елдің бірлігімен татулығы біздің ең құнды жәдігеріміз!

16-желтоқсан – Тәуелсіздік мейрамы құтты болсын, қазақстандықтар!

Жамбыл облысы Жамбыл аудандық

түрік өкілдерінің төрағасы,

«Ақбұлым» ақсақалдар алқасының мүшесі

Ладиф-Оглы Нафиз Ладифович

Ақпыз,қара,сарымыз- ағайынбыз бәріміз!

Еліміздің тәуелсіздік алған уақытынан бері қазақ халқы өзге ұлт өкілдерімен саяси тұрақты және ұлтаралық келісімде өмір сүруде. Бұл ширек ғасырға жуық уақыт аралығында этносаралық қарым-қатынастың Қазақстандық үлгісінің қалыптасқандығын байқатады. Ал, елдегі азаматтардың ортақ Отан сүйгіштігі мен ұлтаралық келісімі, ол бейбіт және тату өмір сүрудің нәтижесінде қалыптасатындығы сөзсіз.

Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарындағы жарқын оқиғаның бірі республиканың қоғамдық-саяси аренасында этносаралық қатынастың жаңа институты – Қазақстан халықы Ассамблеясы құрылуы болды.

Ассамблея өз жұмысын бастағаннан кейін, этникалық азшылықтың көптеген ұлттық-мәдени орталықтары алғаш рет өздерінің тілін, дәстүрлерін жаңғыртуға және оны мемлекеттің қолдауымен жүзеге асыруға мүмкіндік алды.

Этносаралық келісім мәселесі бойынша Қазақстан посткеңестік мемлекеттер арасындағы бірегей мемлекет деп айтуға біздің құқығымыз бар, бұлай деп айту – асыра айтқандық емес.

Қорыта келе, Тәуелсіздік күні қарсаңында барша Қазақ елін мерекемен құттықтай отырып, ұлтаралық, дінаралық келісімдер арқасында тәуелсіз Қазақстан Республикасы қоғамдық жаңғырудың жаңа белесіне кәрі-жас, орыс-қазақ немесе басқа ұлт деп бөлінбей, мұсылман, я басқа дін өкілі деп ірге ажыратпай, ортақ үйіміз Қазақстанды жаңғыртудың келелі де кешенді шараларына барлығы бірлесе үн қосып, болашаққа бірге аяқ басайық, жолымыз бір болсын, ағайын! Сондай-ақ, бүгінде достық, бірлік белгісі – Ассамблеяның құрылғанына 25 жыл толып отыр. «Ақпыз,қара,сарымыз- ағайынбыз бәріміз!» деп қол ұстасып, бұл үлкен сынды атап өттік. Жасасын достықты жақтаған Қазақ елі!

Даврушев Наим Газиевич – Қоғамдық келісім кеңесінің төрағасы, жеке кәсіпкер,

«Ахыска» түрік этно-мәдени орталығының мүшесі